_84031.JPG)
GEORGE NUUS - "Hy's soos 'n wurm wat my leeg suig."
"Maar wanneer hy uitkom, kom hy weer huis toe, net om te breek en te steel."
Sy sê daar is baie ma's in dieselfde bootjie wat magteloos toekyk hoe hulle besittings verkwansel word vir tik.
Haar seun is onlangs vrygelaat nadat sy hom 'n jaar laat opsluit het vir diefstal. Dieselfde aand wat hy vrygelaat is, het hy in die nag aan haar deur kom klop. Nou word die bietjie huisraad wat sy gedurende die jaar deur harde werk begin bymekaar maak het, weer weggedra.
"My potte en panne is alweer weg. Die ketel sal staan en kook, dan kom hy in, vat dit voor my oë en loop uit. Of ek sal staan en stryk, dan kom vat hy die yster uit my hande. Niks word uitgelos nie - as jy weer sien, dan gaan jou kind in die straat af met jou haardroër, of komberse of klere - enigiets van waarde."
Die gesteelde goedere gaan direk na die tikbase. "Ek het eenkeer die polisie gebel om die diefstal aan te meld en hulle het my kom haal. In die motor het hulle gesê hulle weet waarheen my goed geneem is. Ons is toe na die een tikbaas se huis. Ek het my goed daar vir die polisie uitgewys, maar toe sê die tikbaas ek moet alleen terugkom, dan sal hy my goed vir my gee. Die polisie het my net so by my huis afgelaai. Natuurlik toe ek teruggaan na die tikbaas, wou hy my goed aan my terugverkoop. Maar ek is nie bereid om weer te betaal vir my eie goed nie."
Jacoba se man is 'n paar jaar gelede dood en toe was dit net sy en die kinders. Haar seun het reeds op skool moeilikheid gemaak en sy strewe was van jongs af om lid van 'n bende te wees. Nou is hy vasgevang in die greep van tik en sy vriende is tikkoppe.
"Die tik maak hulle mal. Toe ek een dag van die werk af by die huis kom, staan al die beddens regop en al die stoele in die voorhuis is omgekeer. Hulle kom sit in die bome en eet my vrugte. Ek kan niks doen nie.
"Hulle het my staalvoorhek gesteel en die dik ketting wat agtergebly het, later voor my oë kom afhaal. En dis kinders wat voor my grootgeword het. Hulle het al die pampoene wat uit my groentetuin kom, van my dak af gesteel.
"Ek sien hoe word mense vermoor. Een dag is 'n hardwerkende mannetjie deur sy werknemer hier naby my huis afgelaai. Die werkgewer het vir hom twee biere gegee, seker om rustig by die huis te gaan geniet. Daar kom toe 'n tikkop, steek die outjie met 'n mes en vat sy biere af. Die outjie het verder gestrompel en ek het gesien hoe hy doodgaan terwyl die tikkop met sy bebloede hande die bier oopmaak en afsluk."
Sy sê hulle gee nie om om tronk toe te gaan nie. "Hulle kry lekker in die tronk. Hulle het dan fone en hulle kry hulle dwelms daar. Ek weet van vroue wat dagga koop en vir hulle manne in die tronk vat. Toe my seun in die tronk was, moes ek my en my dogter se telefoonnommers verander, maar hy het uitgevind wat die bure se nommers is en dan bel hy hulle om boodskappe te kom gee."
Jacoba dink met deernis terug aan haar ouers in wie se huis sy woon en waar sy ook grootgeword het. Deur haar seun se verkwisting op dwelms, het hulle alles wat sy ouma en oupa in hul leeftyd bymekaargemaak het, verloor.
Nou gebeur dieselfde met die besittings wat sy as skoonmaker met swaarverdiende geld koop. "Ek is moeg om so te lewe, en die polisie help nie."
Jacoba het by Sanca (South African National Council on Alcoholism and Drug Dependence) aangeklop en hulle ondersteun haar tans. Haar seun is al talle kere hulp aangebied, maar sy sê hy wil nie gehelp word nie. Die ondraagbare situasie duur voort.
* Jacoba is 'n skuilnaam.
Kapt. Malcolm Pojie, streekswoordvoerder vir die polisie, het gesê hulle betreur die insident soos deur Jacoba beskryf. Hy het gevra dat die klaagster die stasiebevelvoerder kontak en 'n verklaring aflê sodat die bewerings teen die betrokke polisielede ondersoek kan word. Meer besonderhede is nodig.
"Ek gee die versekering dat teenmisdaadoperasies gereeld deur Conville SAPD uitgevoer word. Die vele arrestasies en beslagleggings op dwelms in die gebied getuig van ons voortdurende pogings om van dwelms in die gemeenskap ontslae te raak."
Sanca sien baie multi-afhanklikheid
Volgens Denise de Beer, Sanca se direkteur, was daar van April 2014 tot Maart verlede jaar 308 aanmeldings van dwelm- en alkoholafhanklikheid. Hiervan was 67 alkoholafhanklike gevalle. Die prentjie is baie erger as in ag geneem word dat daar verskeie privaat behandelingsentrums is.
"Baie mense meld aan met 'n multi-dwelmafhanklikheid. Tik, mandrax en dagga word gewoonlik saam gebruik. As die persoon nie tik in die hande kan kry nie, sal hy byvoorbeeld dagga rook," sê De Beer.
Sanca se gemeenskapsgebaseerde program waar die persoon in die gemeenskap bly terwyl berading gedoen word, het al 'n paar suksesverhale opgelewer.
"Maar die uitdaging is dat dwelms maklik verkrygbaar is. Dus is die versoeking altyd daar en die maatskaplike omgewing is uiters uitdagend. Dit gaan grootliks daaroor dat die persoon sy omstandighede moet leer hanteer."
Dwelmmisbruik het 'n impak op die hele gemeenskap. "Die verslaafde steel, breek in en raak aggressief. Hulle ontwikkel later psigiatriese probleme en hul naasbestaandes sukkel gewoonlik met depressie oor wat hulle moet beleef."
Vir baie is daar nie uitkoms in sig nie. "Die polisie arresteer oortreders, maar môre is hulle weer uit."
Mense wat hulp soek, kan Sanca kontak by 044 884 0674.
ARTIKEL EN FOTO: ALIDA DE BEER, GEORGE HERALD-JOERNALIS
'Ons bring jou die nuutste George, Tuinroete nuus'
